Psikoteknik Amacı

Psikoteknik Belgesi ;

En az 1 saat süren testler sonucunda;

1 adet il sağlık müdürlüğü ya da ilçe sağlık grup başkanlığı tarafından onaylanmış psikiyatrist raporu

1 adet (Türk psikologlar derneğinin en son norm çalışmasına göre) ölçülen kriterlerin sonuçlarını gösteren psikolog imzalı ve soğuk damgalı rapor

1 adet raporu veren firmanın ve sürücü belgesindeki bilgilerin bulunduğu aslında hiçbir yasal geçerliliği olmayan kart verilmektedir.

Psikoteknik Kartı;

Bazı firmalar sadece psikoteknik kartı vermektedir. Psikoteknik Kartının hiç bir yasal geçerliliği yoktur.Geçerli olan il sağlık müdürlüğü yada ilçe sağlık grup başkanlığı tarafından onaylanmış ve psikolog tarafından imzalanmış psikoteknik değerlendirme raporudur.Psikoteknik kartı sürücülere kolaylık sağlaması amacıyla verilen bir belgedir. Eğer teste girip bir psikoteknik kartı aldıysanız, o merkezden raporlarınızı da isteyiniz. Yapılacak denetimlerde size sorulacak olan yasalarda da açıkça belirtildiği gibi psikoteknik raporudur.

KARAYOLU Taşıma Yönetmeliği gereği ticari amaçlı yolcu ve yük taşımacılığı yapan sürücülerden 5 yılda bir istenecek ”psikoteknik muayene raporu” uygulaması zorunluluğunun başlamıştır.

Karayolları Trafik Kanunu 4 Sayılı Cetvel ' de Psikoteknik değerlendirme raporunun nasıl olması gerektiği şöyle belirtilmiştir.

Psiko-teknik Değerlendirme Raporu

Test sonuçlarını içeren standart formattaki bilgisayar çıktısından kişiye uygulanan herbir test sonucundan elde edilen bulguların bir arada özetlendiği aşağıda özellikleri tanımlanan Psiko-teknik Değerlendirme Raporu düzenlenir.

Psikiyatri uzmanına iletilmek üzere, sekiz bölümden oluşan Psiko-teknik Değerlendirme Raporu düzenlenir. Bu raporun ilk 7 bölümünde sırasıyla bu Cetvelin “Psiko-teknik Değerlendirmede İncelenecek Sürücü Özellikleri” bölümünde yer alan herbir özelliğe yönelik uygulanan testlere ilişkin bulgu ve değerlendirmeler tanımlanır. Her bir özellik için; kullanılan test, bu test sonucu elde edilen değerler, değerlerin testin norm çalışması ile karşılaştırıldığında değerlendirme açısından ne ifade ettiği ve kişinin söz konusu yetenek düzeyi ile sürücülüğe devam etmesinde risk olup olmadığı belirtilir.

Raporun sekizinci ve son bölümünde ise; kişinin yedi alandaki yeteneğini ölçen testlerin bütünü sürücülük açısından değerlendirilerek, kişinin tüm yetenek alanlarındaki düzeyleri ile sürücülüğe devam etmesinde risk olup olmadığı belirtilir.

Psiko-Teknik Değerlendirme Nedir

Psiko-Teknik Değerlendirme Sistemi

Sürücülerde güvenli araç kullanmak için temel olarak bulunması gereken algı, dikkat, hafıza, muhakeme yeteneği ,hız-mesafe tahmini gibi zihinsel özelliklerinin; tepki hızı, göz, el ayak koordinasyonu gibi psiko-motor yetenek ve beceri düzeyinin, risk alma, saldırganlık, sorumluluk, öz kontrol gibi tutum, davranış, alışkanlık ve kişilik özelliklerinin bilgisayar destekli test sistemleri kullanılarak ölçülebildiği" bir sistemdir.

Böylece; bir sürücünün, bir aracı sürebilmek için asgari düzeyde, trafiğe ilişkin yeteneklere sahip olup olmadığı ve trafiğe ilişkin kişilik açısından, trafik kurallarına uyma eğilimine sahip olup olmadığı hakkında daha tarafsız, daha bilimsel ve daha standart koşullarda gerçekleştirilmiş uygulamalarla sonuçlara varılması sağlanabilmektedir.

Yasal Konular

Ehliyet İadesi

2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na dayalı Karayolları Trafik Yönetmeliği Madde-79; kanunun ilgili maddelerinde tanımlanan nitelikteki trafik suçlarını işleyen sürücüler, tanımlanan usul ve esaslara uygun olarak, Psikoteknik Değerlendirme ve Psikiyatri Uzmanı Muayenesine tabi tutulurlar. Muayene sonucu durumu uygun bulunan sürücülerin sürcü belgeleri Kanunun ilgili maddesinde belirtilen sürenin sonunda iade edilir.

KTY 60 e (Karayolu Taşıma Yönetmeliği Madde 60 Bendi E)

Ticari araç kullanan sürücülerin bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları şarttır.

PSİKOTEKNİK DEĞERLENDİRMEDE UYGULANAN TESTLER

Sürücüler TC Sağlık Bakanlığı'nın yayımlamış olduğu 4 Sayılı Cetvel ile belirlenmiş kriterler doğrultusunda teste alınırlar. Bu amaçla geliştirilmiş bilgisayar destekli testler ile ölçümlenirler. Testler aşağıda gösterildiği şekildedir.

SEÇİCİ DİKKAT DÜZEYİ [ SIGNAL ] Bu testte, adayın, karmaşık uyaranlar arasından belirli uyaranları ayrıştırması istenerek, seçici dikkat düzeyi ölçülür. Sürücülerin uzun süre monoton bir ortamda seçici dikkat düzeylerinin düşebileceği ihtimalini göz önüne alındığında ve kazaların ana nedenlerinden birinin dikkat ve konsantrasyon kaybı olduğu düşünüldüğünde sürücülerin dikkat düzeyinin belirlenmesi güvenli sürücülük açısından büyük öneme sahiptir.

ANLAMA VE DEĞERLENDİRME [ SPM ] Soyut görsel şekiller arasındaki ilişkilerin kavranması ve fark edilmesi üzerine kurulu olan bu testte, kişilerin olaylar arasındaki ilişkileri anlama,değerlendirme yetenekleri ölçülür. Olayları ve olası sonuçlarını algılamanın sürüş esnasında olası riskli durumlardan uzak durmak için birinci derecede öneme sahip olduğu kesindir. Muhakeme yeteneği düşük kişilerin bulundukları ortamdaki olayları algılayamadıkları ve buna bağlı gerekli tedbirleri almamaları nedeniyle riskli durumlara düştükleri ve kazaya karıştıkları veya neden oldukları belirlenmiştir.

HIZ ve MESAFE ALGILAMA [ HMT ] Bu testte adayın, uyaranların hareket hızını ve uyaranlar arası mesafeyi tahmin etme becerisi ölçülür. Sürücülük becerisini belirleyen en önemli unsurlardan birisini oluşturması açısından önemlidir. Hız mesafe tahmin testi sonuçları sürücünün temkinli veya riskli araç kullanma eğilimini hakkında da önemli bilgiler vermektedir.

GÖRÜŞ AÇISI & KOORDİNASYON [ IIB ] Periferal görme ve ikili işlem becerisi testiile ilgili değerlendirme, 140 derecelik açı içinde başın sağ ve sol ekstreminden, yani bu açıdan verilen uyaranların kişinin görüş açısına ne zaman girdiğinin incelenmesidir. Bu test, adayın dikkatini, karşısında yer alan bir göreve, direksiyon kullanarak yoğunlaştırdığı esnada, sağ ve soldan gelen uyaranları fark ederek tepki vermesi üzerine kuruludur.

DETERMİNASYON TESTİ [ DT ] Yoğun uyaran akışı ve stres altında tepki hızı ve kalitesi, bu testte farklı renklerdeki görsel uyaranlara ve farklı tonlardaki sesli uyaranlara aday tarafından verilen doğru tepkiler ve bu tepkilerin hızları ölçülür. Ani ve panik bir durumda adayın ne kadar hızlı ve ne derece doğru tepki verebileceği ölçülür. Sürücülerin ani değişimleri ne kadar çabuk ve doğru fark edip tepki verdiklerinin ölçümüdür.

TAŞİSTOSTOPİK GÖRSEL ALGILAMA TESTİ [ATAVT] Kısa sürelerle (1 saniye) gösterilen trafikle ilgili görüntüler sonrasında görsel algılama performansını ve algısal hızı ölçen bir testtir.

SÜREKLİ DİKKAT VE PROBLEM ÇÖZME TESTİ [COG] Testte adayın sürekli dikkat performansı ölçülmektedir. Testte adaylara her soruda ekran üzerinde 4 yukarıda biri aşağıda olmak üzere toplam 5 adet şekil gösterilmektedir. Adaylardan beklenen , aşağıda verilen şeklin yukarıdaki şekillerden birisi ile aynı olup olmadığına hızlı bir şekilde karar vermeleridir. Aşağıdaki şekil yukarıdaki şekillerden birisi ile aynı olduğunda adaydan evet yanıtını vermesi beklenmekte eğer aşağıdaki şekil yukarıdaki şekillerden tamamen farklı ise bu durumda da adaydan hayır yanıtını vermesi beklenmektedir.

GÖRSEL SÜREKLİLİK TESTİ [ LVT ] Karmaşık görüntülerin olduğu bir ortamda, dikkatin belirli bir yön üzerinde kontrollü şekilde yönlendirilebilmesi. Bu test kişinin aşağıdaki özellikler açısından ne derece yeterli olduğunu gösterecek veri sağlar: • Görsel olarak karmaşık yapılanmış ve belirsiz ortamlarla başa çıkabilme (dikkat yöneliminin böyle bir ortamda dahi korunabilmesi), • Görsel bir ortamda dikkat dağıtıcı unsurları eleyebilme ve dikkat dağıtıcılara karşı direnç gösterebilme, • Yönlendirmeyi sağlayan, işaretleri (indikatörleri) takip edebilme, • Sürekli dikkatin korunabilmesi.

	Küçüksaat Boğalar AVM Yanı Seyhan/ADANA
	0322 351 41 00
	info@adanapsikoteknik.net